Beslag inkomen

Beslag overig

Vaste lasten

Schulden overheid

Kosten van schulden

Hulp bij schulden

Overige info

Klachten

Voorbeeldbrieven

Rekenprogramma

Nieuwsbrief

Zorgverzekeraars rekenen ten onrechte incassokosten

Bron: André Moerman
uur

De vier grootste zorgverzekeraars Zilveren Kruis, CZ, VGZ en Menzis hebben tot en met 2023 ten onrechte incassokosten in rekening gebracht. Uit diverse gerechtelijke uitspraken blijkt dat het incassobeding uit de algemene voorwaarden, die zij in de voorgaande jaren hanteerden, te ruim geformuleerd is, met als gevolg dat de rechter de incassokosten afwijst.

Meestal komen vorderingen vanwege een premieachterstand of eigen risico niet bij de rechter. Wat kun je doen wanneer de zorgverzekeraar over 2023 of voorgaande jaren incassokosten in rekening heeft gebracht en er geen vonnis is?




Regels voor incassokosten
Wanneer een premie of het eigen risico te laat betaald wordt mag de zorgverzekeraar onder bepaalde voorwaarden incassokosten in rekening brengen. Eerst moet een aanmaning worden verstuurd met een betalingstermijn van minimaal 14 dagen na ontvangst van de aanmaning. In deze zogenaamde 14-dagenbrief moet staan hoeveel incassokosten in rekening zal worden gebracht wanneer niet binnen deze periode betaald wordt. Bij bedragen onder € 266,67 mag een schuldeiser maximaal € 40 in rekening brengen. Aangezien een zorgverzekeraar niet btw-plichtig is en verschuldigde btw dus niet kan verrekenen, worden de incassokosten bij uitbesteding aan een incassobureau of deurwaarder, met 21% verhoogd. De incassokosten bedragen dan per maand maximaal € 48,40.
Let op! Na 1 oktober 2024 geldt een nieuwe regeling voor incassokosten bij termijnbetalingen. Dan mag de schuldeiser over een periode van zes maanden, slechts één keer € 40 en bij de overige niet betaalde termijnen € 20 in rekening brengen. Kijk hier voor meer info.


Ongeldig incassobeding
Uit verschillende gerechtelijke uitspraken blijkt dat Zilveren Kruis, FBTO, CZ, VGZ en Menzis (samen goed voor 85% van het marktaandeel) over 2023 en voorgaande jaren gebruik maakten van een te ruim geformuleerd incassobeding. Zo staat de hoogte van de incassokosten niet vermeld en wordt niet aangegeven dat er eerst een gratis 14-dagenbrief wordt gestuurd. Reden voor de kantonrechter om het incassobeding te vernietigen en de incassokosten af te wijzen. Het maakt hierbij niet uit of de zorgverzekeraar ook een beroep op de algemene voorwaarde doet. Bovendien kan de zorgverzekeraar vervolgens niet terugvallen op de wettelijke regeling met betrekking de incassokosten (zie ECLI:EU:2021:68 en ECLI:NL:HR:2023:198).
De volgende jurisprudentie is gepubliceerd:


Achmea (Zilveren Kruis, FBTO, De Friesland en De christelijke zorgverzekeraar)
In de algemene voorwaarden en 2023 en voorgaande jaren is de volgende bepaling opgenomen:

“(…) Als u (verzekeringnemer) niet op tijd betaalt, kunnen wij administratiekosten, invorderingskosten (waaronder incassokosten) en de wettelijke rente aan u (verzekeringnemer) in rekening brengen.”

De kantonrechter van de rechtbank Overijssel oordeelt als volgt:

De kantonrechter oordeelt dat het beding in de Algemene Voorwaarden van 2023 oneerlijk is, omdat Zilveren Kruis op grond van het beding diverse soorten kosten (administratiekosten, invorderingskosten (waaronder incassokosten) en wettelijke rente) bij de consument in rekening kan brengen. Het beding heeft een aanzienlijk bredere strekking dan de kosten die op grond van de wet gevorderd kunnen worden. Incassokosten wordt immers als één van de voorbeelden genoemd, naast administratiekosten en invorderingskosten. Omdat Zilveren Kruis zichzelf met het beding de bevoegdheid heeft gegeven om – naast wettelijke rente en incassokosten – bij de consument, onder diverse noemers, meer invorderingskosten in rekening te brengen, is sprake van een aanzienlijke verstoring van de rechten en verplichtingen voortvloeiend uit de overeenkomst, ten nadele van de consument. Bovendien schrijft artikel 6:96 van het Burgerlijk Wetboek voor dat de incassokosten pas ná het verstrijken van de in de veertiendagenbrief genoemde termijn verschuldigd worden. Dit is niet in het beding opgenomen. Voorts laat het beding de mogelijkheid open om meer incassokosten in rekening te brengen dan volgt uit de normering in het Besluit vergoeding voor buitengerechtelijke incassokosten. Ook dat is oneerlijk.
Op basis van het voorgaande is de kantonrechter van oordeel dat het beding in de algemene voorwaarden van 2023 oneerlijk is. Het beding wordt daarom vernietigd."

Over de premieachterstand in 2024 worden de incassokosten wel toegewezen omdat in de algemene voorwaarden geen incassobeding meer is opgenomen.

Uitspraken:


VGZ, Univé, Zeker, IZA
In de algemene voorwaarden en 2023 en voorgaande jaren is de volgende bepaling opgenomen:

"Wij brengen de volgende kosten bij u in rekening in geval van niet-tijdig betalen:
incassokosten vanaf de dag na de uiterste betaaldatum van de aanmaning.”

De kantonrechter van de rechtbank Rotterdam oordeelt als volgt:

“Deze bepaling wijkt in het nadeel van de consument af van de wettelijke regeling (artikel 6:96 BW) of wekt die indruk. Een bepaling die de handelaar recht geeft op buitengerechtelijke kosten is op zich toegestaan, maar dan moet wel zijn voldaan aan de volgende voorwaarden. De bepaling mag de handelaar geen recht geven op een hoger bedrag dan is toegestaan op grond van de wet. Wel is toegestaan dat in de bepaling geen bedragen worden genoemd als voor de hoogte van de vergoeding wordt verwezen naar de wet. Artikel 3.5.2 noemt geen bedragen en verwijst niet naar de wet voor een (maximum) bedrag. De bepaling is daarom oneerlijk zodat de gevorderde vergoeding voor incassokosten wordt afgewezen.”

Uitspraken:


CZ, Ohra, Just, Nationale Nederlanden
In de algemene voorwaarden is t/m het jaar 2023 de volgende bepaling opgenomen:

“Als u (verzekeringnemer) een betalingsachterstand hebt, betaalt u ons ook de wettelijke / vertragingsrente over de verschuldigde en opeisbare kosten. Bovendien moet u eventuele incassokosten betalen.”

De kantonrechter van de rechtbank Overijssel oordeelt als volgt:

“De kantonrechter is van oordeel dat deze bepaling te ruim is geformuleerd. Er wordt namelijk geen enkel richtsnoer voor verschuldigde tarieven gegeven. De uit de bepaling voortvloeiende verplichting is daardoor onvoldoende afgebakend; er gaat de suggestie van uit dat CZ de vrije hand heeft bij de bepaling van in rekening te brengen kosten.”

De incassokosten worden afgewezen.

Uitspraken:

 
Menzis, Anderzorg
In de algemene voorwaarden is t/m het jaar 2023 de volgende bepaling opgenomen:

“Betaalt u niet binnen 14 dagen na deze aanmaning dan heeft dat de volgende gevolgen:
(…) u moet de incassokosten betalen, wegens de extra werkzaamheden van Menzis, zoals het sturen van een acceptgirokaart en de aanmaning, en wegens de werkzaamheden van de deurwaarder. (…)”

De kantonrechter van de rechtbank Overijssel oordeelt als volgt:

"De kantonrechter is, los van de vraag of Menzis er in deze procedure een beroep op doet, verplicht om ambtshalve te toetsen of dit beding een eerlijk beding is. De stelling dat zij de vordering van buitengerechtelijke incassokosten enkel heeft gebaseerd op de wet doet daar onvoldoende aan af. Een en ander volgt uit het arrest van het Hof van Justitie van 8 december 2022 (ECLI:EU:C:2022:971).
De kantonrechter is van oordeel dat het hiervoor genoemde artikel een oneerlijk beding is, omdat de bepaling te ruim is geformuleerd. De bepaling specificeert niet nader hoe hoog de kosten zijn die in rekening zullen worden gebracht, noch wordt er een maximum aan verbonden. De uit de bepaling voortvloeiende verplichting is daardoor onvoldoende afgebakend; er gaat de suggestie van uit dat Menzis de vrije hand heeft bij de bepaling van de in rekening te brengen kosten."

De incassokosten worden afgewezen.

Uitspraken:


Wat kun je doen?
Volgens de gepubliceerde jurisprudentie hebben de rechtbanken Amsterdam, Rotterdam, Overijssel en Noord-Holland zich expliciet uitgelaten over het door de zorgverzekeraars gehanteerde incassobeding en deze vernietigd. Er zijn ook uitspraken van andere rechtbanken gepubliceerd waarbij, zonder stil te staan bij het incassobeding, de incassokosten worden toegewezen.
De gerechtelijke uitspraken waarbij het incassobeding wordt vernietigd hebben alleen gevolgen voor de vordering waarvoor gedagvaard is. Zorgverzekeraars blijven het incassobeding over 2023 en voorgaande jaren gebruiken. Een verzekeringnemer kan echter wel een beroep doen op de jurisprudentie waarbij het incassobeding wordt vernietigd.
Wanneer je de incassokosten nog moet betalen kun je met een beroep op de jurisprudentie het incassobeding buitengerechtelijk vernietigen. Je brengt dan de in rekening gebrachte incassokosten in mindering op de openstaande schuld.
Wanneer de incassokosten al betaald zijn zou je ze op grond van onverschuldigde betaling kunnen terugvorderen. Dit is niet eenvoudig en brengt extra kosten met zich mee. Wanneer de verzekeringnemer nog bij dezelfde zorgverzekeraar is, dan is het ook mogelijk de vordering van de teveel betaalde incassokosten te verrekenen met de te betalen premie. Voor verrekenen geldt geen verjaringstermijn.


Naschrift: Betere handhaving consumentenbescherming
In de rechtspraak heeft de afgelopen jaren consumentenbescherming een grotere rol gekregen. De rechter moet volgens Europees recht in consumentenzaken ambtshalve beoordelen of er al dan niet sprake is van strijd met consumentenrecht. Deze handhaving is echter ook beperkt.
Immers de meeste vorderingen komen niet bij de rechter. Zorgverzekeraars blijven over 2023 en voorgaande jaren gebruik maken van het incassobeding.
De handhaving van het consumentenrecht werkt op deze manier niet goed. Het zou niet zo moeten zijn dat een schuldeisers algemene voorwaarden niet hoeven aan te passen terwijl de rechter in een individuele situatie een bepaling vernietigt. De Autoriteit Consument en Markt zou hierin als handhaver ook een rol moeten nemen.


Meldpunt
De Consumentenbond en ConsumentenClaim hebben n.a.v. dit bericht een meldpunt geopend. Consumenten die ten onrechte incassokosten aan de zorgverzekeraar hebben betaald kunnen zich gratis aanmelden. De Consumentenbond gaat proberen de zorgverzekeraars ervan te overtuigen dat de incassokosten terugbetaald moeten worden. Wanneer dit niet gebeurt dan wordt er mogelijk een procedure gestart. Ga hier naar het meldpunt.


In de media:
- Zorgverzekeraars brachten ten onrechte incassokosten in rekening (NOS, 11-10-2024)
- Zorgverzekeraars brachten ten onrechte incassokosten in rekening (Radio 1, 11-10-2024)
- Zorgverzekeraars rekenden onterecht incassokosten. Hoe zit dat? (Trouw, 11-10-2024)
- Reactie Menzis op berichtgeving NOS over incassokosten


Meer informatie:
- Voorbeeldbrief Ten onrechte incassokosten ivm ongeldig incassobeding
- Geen incassokosten door onduidelijk incassobeding (SchuldInfo 5 november 2023)
- Nieuwe regels om stapeling incassokosten tegen te gaan (SchhuldInfo 30 september 2024)
- Achtergrondinfo incassokosten
- Incasso calculator


Dit artikel is bijgewerkt op 17 oktober 2024.


<< Nieuwsoverzicht