Foto: RyanMcGuire Pixabay
De hoofdregel
Wanneer het inkomen hoger is dan de beslagvrije voet, wordt er maandelijks afgedragen aan de deurwaarder. In de maand mei wordt dan ook het vakantiegeld afgedragen. Dit is ook het geval wanneer er pas op 1 april beslag is gelegd.
Voorbeeld
Er is op 1 april beslag gelegd. Het inkomen excl. vakantietoeslag is € 1250. De beslagvrije voet is € 1200. Over 12 maanden wordt maandelijks € 100 aan vakantiegeld opgebouwd, zodat in de maand mei € 1200 beschikbaar komt. In de maand mei wordt € 50 en het volledige vakantiegeld (in totaal € 1250) aan de deurwaarder afgedragen.
Inkomen lager dan de beslagvrije voet
Soms komt het voor dat het maandelijks inkomen lager is dan de beslagvrije voet. Dit is bijvoorbeeld aan de orde bij minimumuitkeringen van het Uwv aangevuld met een uitkering Toeslagenwet. Bijvoorbeeld:
De netto uitkering excl vakantiegeld bedraagt: € 1014
De deurwaarder heeft de beslagvrije voet vastgesteld op € 1022
Het inkomen van betrokkene is dus 8 euro lager dan de beslagvrije voet. Het vakantiegeld moet worden toegerekend aan de maanden waarin het is opgebouwd. Alleen het meerdere boven de beslagvrije voet valt onder het beslag. Dit heeft (globaal berekend) tot gevolg dat van het vakantiegeld 12 x 8 euro niet onder het beslag valt. Dit is het gevolg van een arrest van de Hoge Raad.
Arrest Hoge Raad
De Hoge Raad heeft in het arrest bepaald dat de jaarlijkse uitbetaling van het vakantiegeld dient:
“ te worden gelijkgesteld aan twaalf nabetalingen die ieder moeten worden toegerekend aan de maand waarin het desbetreffende gedeelte van het vakantiegeld is opgebouwd, en wel- teneinde aan de strekking van de beslagvrije voet recht te doen - ongeacht of in die maanden het beslag al lag.
Dit betekent dat beslag op vakantiegeld ongeldig is indien en voor zover het inkomen (inclusief de aanspraak op vakantiegeld) in de maand waarin het desbetreffende gedeelte van het vakantiegeld werd opgebouwd, beneden de beslagvrije voet bleef, ongeacht of in die maand beslag lag.
2.4.6
Het voorgaande brengt mee dat de jaarlijkse uitbetaling van het vakantiegeld geheel voor beslag vatbaar is indien het maandelijkse inkomen in de maanden waarin het vakantiegeld werd opgebouwd, steeds boven de beslagvrije voet uitkwam. Indien het maandelijkse inkomen in die maanden steeds beneden de beslagvrije voet is gebleven, is het vakantiegeld slechts voor beslag vatbaar voor zover het als maandelijkse aanspraak tezamen met het daadwerkelijk in die maanden genoten inkomen zou zijn uitgekomen boven de beslagvrije voet in die maanden, telkens per maand beoordeeld. Indien de schuldenaar in de periode waarin het vakantiegeld werd opgebouwd een wisselend inkomen heeft genoten, waardoor het in sommige maanden beneden de beslagvrije voet bleef en in andere maanden daar bovenuit kwam, geldt eveneens hetgeen in de vorige volzin is vermeld."
Beslag op bijstandsuitkering
Bij beslag op een bijstandsuitkering is de beslagvrije voet gelijk aan 95% van de bijstandsnorm. Er is dus altijd minimaal 5% van het inkomen beschikbaar voor beslag of verrekenen.
Wanneer de debiteur een bijstandsuitkering ontvangt is 5% van deze uitkering beschikbaar voor de aflossing van schulden. De maandelijkse reservering van het vakantiegeld bedraagt voor bijstandsgerechtigde ook 5%. Volgens de Memorie van Toelichting heeft de gemeente (in de rol van derde-beslagene) de keuze om maandelijks 5% af te dragen of het vakantiegeld te reserveren voor een afdracht in juni aan de deurwaarder. Dit laatste is voor de debiteur en de schuldeiser vanwege de maandelijkse inning- en verdelingskosten het voordeligst.
De rechtbank Noord-Holland heeft n.a.v. een proefprocedure van SchuldInfo beslist dat de gemeente geen keuze heeft en jaarlijks moet afdragen, omdat betrokkene bij maandelijkse afdracht onder de beslagvrije voet terecht komt.
Maandelijks vakantiegeld uitbetalen
Naar aanleiding van van de uitspraak van de rechtbank Noord-Holland zijn Kamervragen gesteld. Zie: Antwoord op Kamervragen. De minister erkent de uitspraak, maar geeft aan dat in bepaalde gevallen wel maandelijks kan worden afgedragen, wanneer het vakantiegeld maandelijks wordt uitbetaald. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft dit standpunt overgenomen in het Handelingskader afdracht: maandelijks of jaarlijks.
Maandelijkse afdracht heeft echter voor betrokkenen een groot nadeel vanwege de extra kosten die de deurwaarder in rekening brengt voor de inning en verdeling. Zie volgende tabel.
Volgens SchuldInfo is er juridisch gezien maar één mogelijkheid en niet twee zoals de minister en de VNG aangeven en dat is maandelijks het vakantiegeld reserveren en jaarlijks in juni het vakantiegeld afdragen aan de deurwaarder. Het vakantiegeld is namelijk voor de debiteur niet maandelijks opeisbaar. Door het vakantiegeld toch maandelijks uit te betalen heeft de beslaglegger meer rechten dan de debiteur en dat is in strijd met het beslagrecht.
Vanuit SchuldInfo willen we graag een aantal proefprocedures hierover voeren. Dus heb je een cliënt die een volledige bijstandsuitkering ontvangt en die een brief van de gemeente heeft ontvangen waarin aangegeven wordt dat er beslag op de uitkering is gelegd, kijk dan even welke methode wordt toegepast. Wanneer het vakantiegeld maandelijks aan de debiteur wordt uitbetaald en er wordt maandelijks 5% aan de deurwaarder afgedragen, neem dan even via e-mail contact met ons op. De hulp is gratis en we nemen eventuele kosten voor onze rekening.
Bezwaar maken / klacht indienen
Wanneer het vakantiegeld door de werkgever / uitkeringsinstantie ten onrechte wordt afgedragen aan de deurwaarder zijn er verschillende mogelijkheden om hiertegen te handelen.
Wanneer de uitkeringsinstantie een brief stuurt waarin ze aangeeft het vakantiegeld af te dragen aan de deurwaarder, is dit een besluit waartegen bezwaar en beroep openstaat. Bij de sociale dienst is het versturen van een brief geen vereiste, maar staat ook tegen de handeling zelf (het afdragen van het vakantiegeld) bezwaar en beroep open. Het bezwaar is er op gericht dat het deel van het vakantiegeld dat niet onder het beslag had moeten vallen alsnog wordt uitbetaald.
Wanneer de werkgever het vakantiegeld ten onrechte aan de deurwaarder heeft afgedragen is het mogelijk om een loonvordering in te stellen.
Naast het bezwaar c.q. vordering gericht tot de werkgever of uitkeringsinstantie die ten onrechte het vakantiegeld heeft afgedragen aan de deurwaarder, is het uiteraard ook mogelijk een verzoek in te dienen bij de deurwaarder om het teveel afgedragene terug te betalen. De deurwaarder is er van op de hoogte dat het maandelijks inkomen lager is dan de beslagvrije voet. Hij mag dan ook het geïnde vakantiegeld niet klakkeloos aan de schuldeiser afdragen, maar dient eerst te onderzoeken welk deel van het vakantiegeld onder het beslag valt. Het toch klakkeloos afdragen aan de schuldeiser is tuchtrechtelijk laakbaar. Een klacht bij de kamer voor gerechtsdeurwaarders is dan te overwegen.
Meer informatie
- Beslag op bijstand? Gemeente mag niet maandelijks afdragen!
- Hoge Raad 31 oktober 2014, ECLI:NL:HR:2014:3068
- Rechtbank Noord-Holland 23 maart 2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:2644
- Deurwaarder had vakantiegeld gelet op hoogte inkomen en de beslagvrije voet niet mogen verdelen
- Weigering terugbetaling van in beslag genomen vakantiegeld (Kamer voor gerechtsdeurwaarders)