Van 36 naar 18 maanden
Volgens de kantonrechter heeft de verkorting van minnelijke schuldregelingen en wsnp per 1 juli 2023 van 36 maanden naar 18 maanden al een belangrijke inkomstenderving betekent. In de praktijk concentreren de werkzaamheden bij bewinden met problematische schulden zich met name in de eerste maanden na aanvang van het bewind. In die eerste periode stond de hoogte van de beloning niet in verhouding tot de werkzaamheden, maar doordat het bewind in de regel daarna nog (tenminste) drie jaar duurde, was de beloning over de gehele periode van drie jaar wel in balans. Doordat die periode door de wetswijziging met de helft is verkort, is deze balans onder druk komen te staan.
Van 18 naar 0 maanden
Dit effect wordt versterkt door de werkwijze bij het nulaanbod. Na acceptatie van het nulaanbod is er geen sprake meer van problematische schulden en evenmin van een lopend schuldentraject met een uitzicht op een schuldenvrije situatie na afloop van dit traject. Strikt genomen zou dit betekenen dat na acceptatie van het nulaanbod er geen recht meer bestaat op de hogere beloning voor werkzaamheden in verband met de problematische schulden.
De kantonrechter stelt vast dat de bewindvoerder in de situatie van het nulaanbod in de aanloop tot het moment dat betrokkene schuldenvrij is dezelfde werkzaamheden verricht als eerder voor invoering van de verkorting van de termijn van drie naar anderhalf jaar. Dat komt er doorgaans op neer dat de eerste maanden inkomsten, uitgaven en schulden worden geïnventariseerd en de casus wordt voorgelegd aan de afdeling binnen de gemeente belast met schuldhulpverlening. Hiervan uitgaande komt dit er op neer dat de bewindvoerder in de regel bij een nulaanbod niet 36, noch 18 maar slechts (circa) zes maanden de hogere beloning in rekening kan brengen. Aldus raakt de eerder genoemde balans ernstig uit evenwicht. Die balans is van belang omdat de Regeling beloning er van uit gaat dat er voor de professionele bewindvoerder bij de beloning een balans is tussen bewerkelijke en mindere bewerkelijke dossiers, waarbij een gelijke beloning voor alle dossiers moet zorgen voor een adequate beloning. Zo wordt in de Toelichting op de Regeling beloning opgemerkt:
“Een adequate beloning betekent ook dat vertegenwoordigers in staat moeten worden gesteld om hun werkzaamheden in het belang van de betrokkene naar behoren uit te voeren. De jaarbeloning geldt als gemiddelde. Het ene mentorschap of bewind zal meer tijd vergen dan het andere. Het zal ook voorkomen dat gedurende een aantal jaren veel uren aan een betrokkene worden besteed en de volgende jaren minder dan het gemiddelde aantal uren waarop de forfaitaire jaarbeloning is gebaseerd.”
Met de opkomst van de verkorting van de schuldenregeling en het nulaanbod is geen rekening gehouden in de Regeling beloning en in de Aanbevelingen meerderjarigenbewind. Gelet hierop is de kantonrechter van oordeel dat het uitgangspunt dat de hogere beloning bij problematische schulden eindigt op het moment dat betrokkene schuldenvrij is, omdat het nulaanbod wordt geaccepteerd onvoldoende recht doet aan de systematiek van de Regeling beloning en de wijze waarop deze in de afgelopen jaren door kantonrechters is toegepast.
12 maanden na accepteren nulaanbod
De kantonrechter meent daarom dat een beloning aan de bewindvoerder moet worden toegekend in het geval van een geaccepteerd nulaanbod, die het mogelijk maakt te voorzien in een adequate vergoeding ook voor de werkzaamheden die in de periode voor het nulaanbod door de bewindvoerder zijn verricht. De kantonrechter zal daarom bepalen dat de hogere beloning van kracht is vanaf de aanvang van het bewind waarbij sprake is van problematische schulden en vanaf het moment van het geaccepteerde nulaanbod het recht op de hogere beloning voort duurt tot 12 maanden nadat het nulaanbod is geaccepteerd. In die periode wordt van de bewindvoerder verwacht dat wordt gewerkt stabilisatie van de financiële huishouding van betrokkene, aan financiële zelfstandigheid en zelfredzaamheid en het leren en begeleiden van het voorkomen van nieuwe schulden in de toekomst. Een periode van 12 maanden waarin de hogere beloning in rekening kan worden gebracht vindt de kantonrechter recht doen aan de werkzaamheden die door de bewindvoerder in verband met de periode voorafgaand aan het nulaanbod en nadien in de regel moeten worden verricht.
Meer informatie