Voorschot
Wanneer je een uitkering aanvraagt heb je uiterlijk na vier weken recht op een voorschot van minimaal 90% van de bijstandsuitkering. Zolang het recht op bijstand nog niet is vastgesteld moet elke vier weken een voorschot worden verstrekt.
Er gelden twee uitzonderingen:
• Wanneer verwijtbaar niet alle gegevens zijn verstrekt die nodig zijn om het recht op uitkering vast te stellen.
• Wanneer bij de aanvraag duidelijk is dat er geen recht op bijstand is.
Je hoeft niet om een voorschot te vragen. De gemeente moet dit uit eigen beweging verstrekken.
Leenbijstand
Het voorschot wordt in de vorm van leenbijstand verstrekt. Wanneer men uiteindelijk geen uitkering krijgt toegekend, zal de lening moeten worden terugbetaald. Wanneer de gemeente positief op de aanvraag van de uitkering beslist zal de leenbijstand worden omgezet in een gift. Vanaf dat moment wordt de bijstandsuitkering tot het fiscaal inkomen gerekend. Wanneer deze omzetting in een ander jaar plaatsvindt dan wanneer het voorschot is verstrekt, kan dit nadelige gevolgen hebben voor de toeslagen.
Bijvoorbeeld
Jannie heeft eind september 2023 een uitkering aangevraagd. In oktober t/m december zijn voorschotten verstrekt. In januari 2024 wordt de uitkering toegekend. Het fiscaal jaarinkomen is in 2024 als gevolg van de omzetting van een lening naar een gift zo’n € 4500 hoger. Jannie moet uiteindelijk € 720 huurtoeslag terugbetalen.
Hardheidsclausule biedt uitkomst
Met een beroep op de hardheidsclausule kan dit zogenaamde ‘papieren inkomen’ buiten beschouwing blijven, waardoor er geen nadelige gevolgen zijn.
In het Verzamelbesluit Toeslagen formuleert de staatssecretaris dit als volgt:
Op grond van de hardheidsclausule (artikel 47, eerste lid, Awir) keur ik daarom goed dat leenbijstand verstrekt aan particulieren die in een later jaar wordt omgezet in een gift, op verzoek van de belanghebbende in het jaar van omzetting buiten beschouwing kan worden gelaten bij de bepaling van het toetsingsinkomen voor toeslagen.
Verzoek om herziening
Wanneer de toeslag definitief is vastgesteld kan gedurende vijf jaar na de laatste dag van het jaar waarop de toeslag betrekking heeft, via een verzoek om herziening een beroep op de hardheidsclausule worden gedaan. Dit betekent bijvoorbeeld dat tot eind 2024 de toeslag over 2019 met een beroep op de hardheidsclausule herzien kan worden.
Meer informatie
- Verzamelbesluit Toeslagen per 17 juli 2024
- Achtergrondinfo terugbetalen toeslagen
Meer weten over de Participatiewet?
Op 29 november 2024 verzorgt André Moerman een cursus over alle ins en outs over de Participatiewet en over de wijzigingen die aanstaande zijn: het wetsvoorstel Participatiewet in Balans. Kijk hier voor meer info.