De kern van loonbeslag
Bij loonbeslag legt de deurwaarder beslag op de vorderingen die de werknemer op de werkgever heeft of uit een ten tijde van het beslag reeds bestaande rechtsverhouding rechtstreeks zal verkrijgen.
Wanneer bijvoorbeeld in september beslag onder de werkgever is gelegd dan valt de vordering van de werknemer, het recht op loon, onder het beslag. Uiteraard moet hierbij rekening worden gehouden met de beslagvrije voet. Het meerdere wordt afgedragen aan de deurwaarder.
Toekomstige betalingen
Ook toekomstige betalingen vallen onder het beslag. Voorwaarde is wel dat deze dan rechtstreeks voortvloeien uit de rechtsverhouding zoals deze aanwezig was op het moment dat er beslag was gelegd. Denk hierbij onder andere aan:
- maandelijkse loonbetalingen;
- vakantiegeld;
- 13de maand;
- een bonusregeling die is opgenomen in de CAO (de CAO maakt immers deel uit van de rechtsverhouding);
- een transitievergoeding die je bij einde arbeidsovereenkomst op grond van de wet ontvangt van de werkgever.
Wanneer er beslag gelegd wordt terwijl er sprake is van een tijdelijke arbeidsovereenkomst, die vervolgens wordt verlengd is het verdedigbaar dat de loonbetalingen na deze verlenging niet onder het beslag vallen. Er is immers door de nieuwe arbeidsovereenkomst sprake van een nieuwe rechtsverhouding. De loonbetalingen vloeien dan niet rechtstreeks voort uit de rechtsverhouding zoals deze er was op het moment dat er beslag werd gelegd. In de praktijk kun je hier overigens doorgaans beter geen punt van maken. Het is voor de deurwaarder geen enkel probleem om nog een keer langs te komen om beslag te leggen en dat brengt de nodige extra kosten met zich mee.
Jurisprudentie ontslagvergoeding
Een voorbeeld uit de jurisprudentie waarin een vergelijkbaar vraagstuk aan de orde is, is de ontslagvergoeding. Wanneer er loonbeslag ligt en vervolgens wordt de arbeidsovereenkomst ontbonden waarbij een ontslagvergoeding is overeengekomen, valt deze dan onder het beslag? Volgens het Hof Den Bosch is dat niet het geval. Het hof overweegt:
“Wanneer de bestaande rechtsverhouding waaruit vorderingen voortvloeien die voor derdenbeslag in aanmerking zouden kunnen komen een arbeidsovereenkomst betreft, vallen binnen het bereik van artikel 475 lid 1 Rv de toekomstige loonbetalingen. Deze voldoen aan de hiervoor vermelde strekking van deze bepaling. De arbeidsovereenkomst voorziet in die betalingen gedurende de looptijd van de overeenkomst. In dit geval voorziet de arbeidsovereenkomst tussen [de vennootschap] en [derde] niet in de beëindiging ervan vanwege de voorgenomen sluiting van de vestiging waar [derde] werkzaam was door middel van een beëindigingsovereenkomst op basis van een Sociaal Plan. De beëindigingsovereenkomst heeft betrekking op de arbeidsovereenkomst in die zin dat zonder de arbeidsovereenkomst ook geen sprake zou zijn geweest van enige overeenkomst ter beëindiging ervan. Dat betekent echter niet dat de vordering tot betaling van een beëindigingsvergoeding die [derde] op grond van de beëindigingsovereenkomst in juni 2014 op [de vennootschap] heeft gekregen aangemerkt die te worden als een vordering die rechtsreeks voortvloeit uit de arbeidsovereenkomst in de zin van artikel 475 lid 1 Rv en die daardoor zou worden getroffen door de beslagen in de daaraan voorafgaande periode door (onder meer) [appellante] ten laste van [derde] zijn gelegd. De beëindigingsvergoeding valt naar het oordeel van het hof niet onder de vorderingen die getroffen worden door die beslagen, aangezien deze niet behoort tot de toekomstige vorderingen waarop artikel 475 lid 1 Rv in de hiervoor weergegeven interpretatie van die bepaling mede ziet. Op het moment waarop [appellante] c.s. hun beslagen legden, bestond de beëindigingsovereenkomst nog niet. Op dat moment bestond alleen de arbeidsovereenkomst en daaruit vloeide de beëindigingsvergoeding, zoals gezegd, nu juist niet rechtstreeks voort.”
Het is hierbij overigens van belang om op te merken dat een transitievergoeding, waar je bij einde dienstverband op basis van de wet automatisch recht op hebt, wel onder het beslag valt. De wet maakt immers deel uit van de rechtsverhouding. Dit is niet vergelijkbaar met een beëindigingsovereenkomst waarbij afspraken worden gemaakt over de ontslagvergoeding.
Zorgbonus en beslag
Hoe zit het dan bij de zorgbonus? De werkgever kan de zorgbonus aanvragen bij het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport. Wanneer aan de voorwaarden wordt voldaan ontvangt de werkgever subsidie. Vervolgens moet de werkgever de bonus aan de medewerker uitkeren. De werkgever moet hierbij de bonus aanmerken als eindheffingsbestanddeel, zodat hierover geen inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen wordt afgedragen en dat het geen gevolgen heeft voor inkomensafhankelijke regelingen, zoals huurtoeslag, zorgtoeslag e.d.
Het feit dat er sprake is van loon uit tegenwoordige arbeid en dat het deel zal uitmaken van de salarisstrook, maakt nog niet dat dit automatisch ook onder het beslag valt.
Cruciaal is dat de werkgever de zorgbonus moet aanvragen en dat er aan een aantal voorwaarden voldaan moet worden voordat een werknemer hiervoor in aanmerking komt. De zorgbonus vloeit daarmee niet voort uit de rechtsverhouding zoals deze tussen werkgever en werknemer gold op het moment dat er beslag is gelegd. De zorgbonus valt dus niet onder het beslag.
Mogelijk een kleine uitzondering
Er geldt slechts een uitzondering voor de situatie dat beslag is gelegd nadat de zorgbonus is aangevraagd en is toegekend. De werkgever is verplicht om de bonus binnen vijf maanden na toekenning aan de werknemer uit te betalen. Mocht toevallig in de periode na toekenning maar voor uitbetaling beslag zijn gelegd, dan zal de werkgever de zorgbonus aan de deurwaarder moeten afdragen. Immers dan vloeit de uitbetaling wel voort uit de rechtsverhouding zoals deze was op het moment dat er beslag werd gelegd. Mocht dit het geval zijn, vraag dan de schuldeiser/deurwaarder of de zorgbonus, gezien het bijzondere karakter, buiten het beslag mag blijven.
Helemaal geen beslag op zorgbonus mogelijk?
Het is ook goed verdedigbaar dat de zorgbonus vanwege het bijzondere karakter niet onder het beslag valt, ongeacht het moment wanneer beslag wordt gelegd. Hier zijn een aantal argumenten voor:
- de wetgever vindt het belangrijk dat de medewerker de zorgbonus in handen krijgt en heeft geregeld dat het geen gevolgen heeft voor het recht op toeslagen;
- het wordt niet als inkomen of als vermogen aangemerkt voor het recht op uitkeringen;
- Recofa heeft besloten dat het niet in de boedel valt voor de wsnp (zie hierna);
- de belastingdienst heeft besloten dat het niet onder het beslag valt. Zie hier voor meer info.
Ten onrechte afgedragen?
Wanneer de zorgbonus ten onrechte aan de deurwaarder is afgedragen zijn er verschillende mogelijkheden:
- de werknemer stelt de werkgever in gebreke en vordert alsnog de zorgbonus;
- de werkgever en/of de werknemer vordert de zorgbonus terug bij de beslaglegger/deurwaarder.
Schuldhulpverlening en wsnp
Een vergelijkbaar vraagstuk is ook aan de orde bij schuldhulpverlening en de wsnp. Moet de zorgbonus onder de schuldeisers worden verdeeld? De werkgroep Recofa, die regels geeft voor toepassing van de wsnp, heeft besloten dat de zorgbonus van € 1.000,- netto (eind 2020) voor zorgmedewerkers, gelet op het bijzondere karakter, geheel buiten de boedel valt. Een belangrijk argument daarbij is dat de landelijke overheid ook heeft geregeld dat deze specifieke bonus een netto bedrag is dat geen invloed heeft op de toeslagen.
Het ligt voor de hand dat de gemeentelijke schuldhulpverlening hier op eenzelfde manier mee omgaat.
Voorbeeldbrief
Wil je de zorgbonus terugvragen, maak dan gebruik van de volgende voorbeeldbrief.
Meer informatie
- Subsidieregeling bonus zorgprofessionals COVID-19
- Wsnp: Corona en vrij te laten bedrag
- Hof Den Bosch 8 mei 2018, ECLI:NL:GHSHE:2018:1978
- Belastingdienst betaalt in beslag genomen zorgbonus terug