Zet een streep door de verjaarde vordering

Bron: André Moerman
uur

Eerder hebben we gesignaleerd dat Zilveren Kruis dreigt met aanmelding bij het CAK wanneer een verjaarde vordering niet wordt betaald. Uit verschillende uitspraken van Rechtbank Midden-Nederland blijkt Zilveren Kruis nog een andere methode te hanteren om verjaarde vorderingen te innen: betalingen zonder betaalkenmerk worden afgeboekt op de oudste vordering, al is deze 10 jaar oud. Een zorgvuldig handelend zorgverzekeraar moet de verzekerde waarschuwen als zij betalingen zonder kenmerk op openstaande posten van (bijna) tien jaar geleden wil afboeken, zo oordeelt de rechter. De wet zelf is overigens strenger. Deze wijze van afboeken is niet geoorloofd en dat geldt voor iedere schuldeiser.





Verjaard
Wanneer een zorgverzekeraar vijf jaar geen actie onderneemt om de premieachterstand te innen, zal de vordering verjaren. Verjaring heeft tot gevolg dat de vordering niet meer afdwingbaar is. Het gaat hier om vijf jaar ‘stilzitten’. Wanneer de zorgverzekeraar een aanmaning stuurt of wanneer de debiteur een deel van de vordering betaalt, wordt de verjaringstermijn gestuit en gaat de termijn opnieuw lopen. Dit kan zich telkens herhalen met als gevolg dat de vordering niet verjaart.

Wanneer sprake is van verjaring is de vordering volgens Nederlands recht echter niet helemaal verdwenen. Tot aan je dood blijft een soort van morele schuld bestaan, een natuurlijke verbintenis genoemd. Gevolg hiervan is dat als de debiteur ondanks verjaring, al dan niet per ongeluk, toch betaalt, hij niet onverschuldigd heeft betaald en dat hij het niet kan terugvorderen.


Aanmelding bij CAK als drukmiddel
Eerder hebben we op SchuldInfo melding gemaakt van de werkwijze van het Zilveren Kruis om de aanmelding bij het CAK, met de hoge boetepremie, als drukmiddel te gebruiken om voor een verjaarde vordering een betalingsregeling af te dwingen. Zo schrijft gerechtsdeurwaarder LAVG namens Zilveren Kruis:


Geachte heer/mevrouw

We hebben van onze opdrachtgever vernomen dat de vordering verjaard is. Echter zal het Zilveren Kruis de vordering niet afboeken. Mocht u zijn aangemeld bij het CAK, dan wordt u hier niet afgemeld. Om deze reden willen wij graag voor de openstaande vordering een betalingsregeling met u afspreken.

Gezien de hoogte van het openstaande saldo kunnen wij akkoord gaan met een minimale betalingsregeling van € 35 per maand. De betalingsregeling heb ik al voor u ingevoerd in ons systeem. In de bijlage treft u de bevestiging van de betalingsregeling.

Wij vertrouwen erop u voldoende te hebben geïnformeerd.

Met vriendelijke groet,



Naar aanleiding van een klacht heeft de Geschillencommissie van de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen geoordeeld dat deze werkwijze niet geoorloofd is. Alleen afdwingbare vorderingen mogen bij het CAK worden aangemeld.


Afboeken op oude vorderingen
Uit twee gepubliceerde uitspraken van de rechtbank Midden-Nederland blijkt dat Zilveren Kruis nog een andere methode hanteert om verjaarde vorderingen geïnd te krijgen. Betalingen zonder betaalkenmerk worden afgeboekt op de oudste vordering. Past dit bij maatschappelijk verantwoord incasseren? De rechter vindt van niet en overweegt hierover het volgende:

“Uit de specificatie blijkt dat [gedaagde] in 2018 op verschillende momenten betalingen aan Zilveren Kruis of LAVG heeft gedaan. Zilveren Kruis heeft die betalingen voor een deel toegerekend aan openstaande posten voor premie en zorgkosten uit 2018. Zij heeft de betalingen voor een ander deel, namelijk voor een bedrag van in totaal € 429,20, toegerekend aan openstaande premie en zorgkosten uit 2008, 2009 en 2010. Tijdens de zitting is ter toelichting verklaard dat betalingen zonder specifiek kenmerk altijd op de oudste openstaande posten worden afgeboekt. Maar die toelichting is voor de kantonrechter niet voldoende om de toerekening te rechtvaardigen. Het ligt namelijk niet voor de hand dat [gedaagde] in 2018 hele oude rekeningen of premienota’s heeft willen betalen. Hij was toen net afgemeld bij het CAK nadat hij daar per januari 2011 door Zilveren Kruis was aangemeld. Een zorgvuldig handelend zorgverzekeraar dient rekening te houden met het feit dat vorderingsrechten verjaren. Daarom moet zij een verzekerde waarschuwen als zij betalingen zonder kenmerk op openstaande posten van (bijna) tien jaar geleden wil afboeken. Dat wordt niet anders doordat na verjaring een natuurlijke verbintenis tot betaling blijft bestaan.”


Afboekvolgorde volgens Burgerlijk Wetboek
De rechter overweegt dat een zorgvuldig handelend zorgverzekeraar waarschuwt dat een betaling zonder kenmerk afgeboekt wordt op een verjaarde vordering. Verwijzen naar deze zorgvuldigheidsnorm is echter niet nodig. Uit art. 6:43 BW blijkt namelijk dat het afboeken op een verjaarde vordering, terwijl er ook een afdwingbare vordering openstaat, in strijd is met de wet. In art. 6:43 lid 2 BW staat op welke vordering de betaling moet worden afgeboekt wanneer geen betaalkenmerk is vermeld. De betaling moet worden toegerekend aan:
a.    de opeisbare schulden;
b.    bij meerdere opeisbare schulden, de meest bezwarende schuld;
c.    zijn meerdere schulden even bezwarend, de oudste schuld;
d.    zijn de schulden even oud, dan toerekening naar evenredigheid.

Allereerst moet de betaling toegerekend worden aan de opeisbare schulden. Misschien verwarrend maar ook een verjaarde vordering is opeisbaar in de betekenis dat de debiteur in verzuim is, al is deze niet afdwingbaar. Er zijn dus meerdere schulden die opeisbaar zijn. Dan geldt de regel dat de betaling moet worden toegerekend aan de meest bezwarende schuld. De niet verjaarde vorderingen zijn meer bezwarend dan de verjaarde vorderingen. Bij niet verjaarde vorderingen kan immers betaling worden afgedwongen en is aanmelding bij het CAK mogelijk. Zilveren Kruis handelt dus in strijd met de wet door betalingen zonder betaalkenmerk af te boeken op verjaarde schulden, terwijl er nog afdwingbare schulden openstaan.


Schuldeiserscoalitie
Wanneer zet Zilveren Kruis een streep door de verjaarde vorderingen? Achmea, waar Zilveren Kruis deel van uitmaakt, is nota bene aangesloten bij de schuldeiserscoalitie en heeft het ethisch manifest ondertekend. Blijft het bij mooie woorden of wordt het ook in praktijk gebracht?


Meer informatie
- Rechtbank Midden-Nederland 4 september 2019, ECLI:NL:RBMNE:2019:4078
- Zie ook: Rechtbank Midden-Nederland 11 september 2019, ECLI:NL:RBMNE:2019:4227
- Zilveren Kruis gebruikt aanmelding CAK als drukmiddel voor verjaarde vordering
- Bindend advies SKGZ 6 maart 2019, nr. 201801598
- Ethisch manifest schuldeiserscoalitie
- Achtergrondinfo verjaring
- Achtergrondinfo schulden uit zorgverzekering