Arbitrage kan daadwerkelijk van betekenis zijn wanneer betrokken partijen er bij een geschil bewust voor kiezen of wanneer speciale kennis vereist is die de overheidsrechter niet kan bieden, bijvoorbeeld over bouwtechnische kwesties.
Bij arbitrage voor ‘incassobulkzaken’, zoals bij e-Court, is geen sprake van een bewuste keus noch van specialistische kennis. Via de kleine lettertjes wordt de schuldenaar onbewust aan e-Court gelieerd. Dat merkt hij meestal pas als hij in financiële problemen raakt.
Onafhankelijk?
Terwijl de overheidsrechter de ‘zwakste partij’ een zekere bescherming biedt, is het zeer de vraag of e-Court dat ook doet. In feite is e-Court een vorm van commerciële rechtspraak. De bedrijven die e-Court als partij in de incassoprocedure in hun algemene voorwaarden hebben opgenomen, zijn de financiers van e-Court. Zij maken e-Court mogelijk. Het ligt voor de hand dat schuldeisers kiezen voor het scheidsgerecht dat de voor hen gunstigste procedure en uitkomst biedt. In hoeverre zullen dit soort aanbieders van commerciële rechtspraak, in het belang van hun voortbestaan, hun oren laten hangen naar de wensen van hun opdrachtgevers? E-Court heeft hierbij de schijn tegen.
Een bijkomend probleem is dat e-Court niet transparant is. Uitspraken van e-Court worden niet gepubliceerd.
Oneerlijk beding
Het gegeven dat mensen met schulden, door de situatie waarin ze verkeren, worden weggehouden bij de overheidsrechter, het gebrek aan onafhankelijkheid en transparantie van e-Court en het gegeven dat de consument zelf geen geschil kan voorleggen aan e-Court, maakt dat er sprake is van een oneerlijk arbitragebeding.
De indruk bestaat dat e-Court wel erg makkelijk een stempel van de rechtbank kan krijgen, zonder dat er een echte ambtshalve toetsing lijkt plaats te vinden aan het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Europese richtlijn oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten.
Minnelijke oplossing?
E-Court geeft aan dat zij met haar werkwijze een minnelijke oplossing voorstaat. In de praktijk zien we dat al binnen 5 à 6 dagen het arbitrage-vonnis wordt omzet in een afdwingbaar vonnis door hiervoor verlof bij de rechter te vragen. Dat verlof is nodig om beslag te kunnen leggen.
In de praktijk zie we dat er vervolgens vrij snel beslag gelegd wordt. De procedure bij e-Court is daarin niet anders dan bij de overheidsrechter.
Lees hier het verhaal van Theo die een niet betaald ‘eigen risico’ van 300 euro ziet oplopen naar 1000. Een bankbeslag vlak voor de kerst was zijn lot.
Goedkoper?
E-Court geeft aan dat zij goedkoper is dan de overheidsrechter. Dat klopt bij vorderingen van meer dan 500 euro. Voor vorderingen minder dan 500 euro is e-Court eigenlijk duurder, maar e-Court of de zorgverzekeraar neemt de ‘meerkosten’ voor eigen rekening. Het merendeel van de voorbeelden die sociaal raadslieden zien blijken schulden te zijn lager dan 500 euro. Het betreft dan het eigen risico of een maand premie.
Kosten van de oproep
De oproep om voor e-Court te verschijnen wordt door een deurwaarder via een exploot betekend. Volgens deze deurwaarderskantoren is het uitbrengen van de oproep een officiële taak van de deurwaarder. De LOSR concludeert en onderbouwt dat de wettelijke basis hiervoor ontbreekt. Dit betekent dat de deurwaarders ten onrechte:
• zo’n € 100 aan kosten per oproep in rekening brengen;
• in de Basisregistratie Personen en het Digitaal Beslagregister gerechtsdeurwaarders kijken.
Advies aan de debiteur
Sociaal raadslieden geven het volgende advies aan de debiteur
Je kunt betalen
Betaal de vordering wanneer deze terecht is en je hiertoe in staat bent. Betaal de extra kosten die de deurwaarder in rekening heeft gebracht voor de oproeping niet. Geef aan dat je niet wil dat e-Court de kwestie behandelt. Download hier een voorbeeldbrief waarmee je bezwaar kunt maken tegen de extra kosten.
Je kunt niet betalen
Wanneer je de vordering niet in een keer kunt betalen, probeer dan een betalingsregeling te treffen, onder voorwaarde dat de deurwaarder de oproepingskosten niet in rekening brengt.
Mocht de schuldeiser/deurwaarder niet akkoord gaan met de betalingsregeling en de vordering is niet meer dan € 500, kies dan voor behandeling door de overheidsrechter en voer verweer tegen het oproepen en de in rekening gebrachte kosten.
Bedraagt de vordering meer dan € 500 kies dan vanwege de hoogte van de kosten voor behandeling door e-Court.
Overige aanbevelingen
De LOSR heeft 16 aanbevelingen geformuleerd voor de wetgever, de rechtspraak, e-Court, de schuldeisers en de KBvG (beroepsorganisatie van deurwaarders). Lees hier de aanbevelingen.
Bekijk hier de uitzending van Nieuwsuur over e-Court.
Meer informatie
- Rapport: Rechtspraak op bestelling?! Stop commerciële rechtspraak (3Mb)
- Vonnis te koop (De Groene Amsterdammer, 17 januari 2017)
- Analyse en aanbevelingen rond commerciële rechtspraak (Sociaal Werk Nederland)
- Kamervragen over e-Court (SP)
- Kamervragen over e-Court (D66)
Reacties
- Voorzitter Raad voor de rechtspraak: ‘Verlaag griffiekosten om toegang tot de rechter te garanderen’
- Reactie e-Court
- Reactie beroepsorganisatie deurwaarders (KBvG)
Verder in de media
- 'Robotrechter e-Court is een groot en niet transparant zwart gat' (NOS, 17 januari 2018)
- Sociaal raadslieden laten weinig heel van e-Court (Mr-Online, 18 januari 2018)
- Sociaal raadslieden kritisch over private rechtspraak e-Court (Advocatenblad, 18 januari 2018)
- Rechters bezorgd over spotgoedkope, private rechtspraak (Trouw, 18 januari 2018)
- Zorgen om populaire digitale rechter (NRC, 19 januari 2018)
- Nederlandse rechtbanken kritisch over concurrentie door ontransparante 'robotrechter' (Volkskrant, 20 januari 2018)