Mogen computers boetes opleggen?

Registervergelijking
Voor de kentekenhouders van auto’s en brommers geldt een wettelijke plicht om het voertuig te verzekeren voor aansprakelijkheid. Het RDW controleert via een registervergelijking of er wel aan de verzekeringsplicht is voldaan. Dit houdt in dat er op een geautomatiseerde wijze wordt gecontroleerd of er op het moment van de controle verzekeringsgegevens bekend en geregistreerd staan. Wanneer dit niet het geval is, krijgt de kentekenhouder een vorderingsbrief waarin hem of haar gevraagd wordt om aan te tonen dat het voertuig ten tijde van de controle wel verzekerd was. De kentekenhouder krijgt dan de gelegenheid om binnen zes weken een zogenoemde 34-WAM-verklaring over te leggen. Stuurt de kentekenhouder in die periode niet zo’n dergelijke verklaring op, dan wordt de zaak overgedragen aan het Centraal Justitieel Incassobureau. Een vergelijkbare werkwijze geldt overigens ook om vast te stellen of aan de keuringsplicht is voldaan.

Hoogte boete
Het CJIB krijgt van de RDW de bestanden door van de kentekenhouders die hun voertuig niet hebben verzekerd. Het CJIB legt vervolgens de volgende boete op:
•    brommers en snorfietsen € 330
•    auto’s en motoren € 390

Wie legt de boete op?
Art. 3 van de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften bepaalt dat bij Besluit aangewezen ambtenaren bevoegd zijn om administratieve sancties op te leggen ter zake van de door hen of op geautomatiseerde wijze vastgestelde gedragingen.
In het dossier van de RDW wordt als verbalisantencode 404040 vermeld om aan te geven dat het niet verzekerd zijn is vastgesteld via geautomatiseerd proces (zoals registercontrole) en niet door een handeling van één van de buitengewoon opsporingsambtenaren van de RDW.
Het Hof Arnhem-Leeuwarden moest in hoger beroep beoordelen of deze werkwijze wel voldoet aan de wet. Wordt de boete wel door een bij AMvB aangewezen ambtenaar opgelegd? Zo niet dan is de boete niet geldig.

Beoordeling Hof Arnhem-Leeuwarden
Het Hof heeft via een tussenarrest informatie opgevraagd om vast te kunnen stellen of de boete door een daartoe bevoegde ambtenaar is opgelegd. N.a.v. de geleverde informatie komt het Hof tot de volgende beoordeling:

“Het hof heeft op grond van deze informatie evenwel niet kunnen vaststellen dat de onderhavige sanctie door een bevoegde ambtenaar in de zin van voormeld wetsartikel is opgelegd. Uit het schrijven van [naam] begrijpt het hof dat uit de verbalisantcode 404040 niet kan worden herleid welke opsporingsambtenaar in een concreet geval daadwerkelijk de gedraging heeft vastgesteld op basis van controle van het geautomatiseerde proces en vervolgens ter zake hiervan een administratieve sanctie heeft opgelegd. [naam] stelt (enkel) dat hij de hoedanigheid van buitengewoon opsporingsambtenaar bezit en dat hij gekoppeld is aan, en (naar het hof begrijpt op grond van zijn functie als Unitmanager Handhaving) verantwoordelijk is voor, de zaken met verbalisantcode 404040. Ook nadat van de zijde van de advocaat-generaal hier expliciet naar is gevraagd, is echter niet de vraag beantwoord welke opsporingsambtenaar ter zake van de onderhavige gedraging een administratieve sanctie heeft opgelegd.

Het voorgaande leidt er toe dat niet is komen vast te staan dat de sanctie door een daartoe bevoegde ambtenaar is opgelegd. Dit brengt mee dat de inleidende beschikking, waarbij die sanctie is opgelegd, niet in stand kan blijven. De kantonrechter heeft de inleidende beschikking dan ook terecht vernietigd, zij het op andere gronden. Het hof zal die beslissing daarom bevestigen, met verbetering van gronden."

Beslissing
Het gerechtshof:
bevestigt de beslissing van de kantonrechter (vernietiging boete).

LET OP: Hof Arnhem-Leeuwaarden komt op 5 juni 2014 tot een ander oordeel. Zie uitspraak

Meer informatie
- Hof Arnhem-Leeuwarden 20 februari 2014, ECLI:NL:GHARL:2014:1236 (einduitspraak)
- Hof Arnhem-Leeuwarden 7 oktober 2013, ECLI:NL:GHARL:2013:7354 (tussenuitspraak)
- Achtergrondinfo Boete voor een onverzekerd voertuig
- Achtergrondinfo CJIB-vorderingen