Persoonlijke betalingsregeling
Een terug te betalen toeslagschuld moet in beginsel binnen zes weken betaald worden. Indien niet binnen twee maanden is terugbetaald biedt de Belastingdienst Toeslagen de standaard betalingsregeling aan. Het maandelijks bedrag is minimaal € 20 en de vordering dient binnen 24 maanden terugbetaald te worden.
Wanneer het maandelijks te betalen bedrag te hoog is kan een persoonlijke betalingsregeling voor de totale toeslagschuld worden aangevraagd. De belastingdienst berekent de betalingscapaciteit waarbij onder meer rekening wordt gehouden met de huur / hypotheekrente, premie ziektekostenverzekering en alimentatieverplichtingen. De berekening gaat als volgt:
Als de betalingscapaciteit niet voldoende is om de toeslagenschuld binnen 24 maanden terug te betalen, dan wordt een betalingsregeling getroffen volgens deze betalingscapaciteit. Na 12 maanden wordt de betalingscapaciteit opnieuw vastgesteld.
Na 24 maanden betalen conform de betalingscapaciteit, of direct indien er geen betalingscapaciteit is, wordt het restant van de vordering buiten invordering gesteld. Hiervoor geldt wel de voorwaarde dat gedurende drie jaar eventuele toeslagen en belastingteruggaven, voor zover deze niet in maandelijkse termijnen worden uitbetaald, zullen worden verrekend.
Kosten beschermingsbewind
Bij de berekening van de betalingscapaciteit wordt geen rekening gehouden met de kosten van een bewindvoerder. Dit kan dus tot gevolg hebben dat er op papier voldoende betalingscapaciteit is om de toeslagschuld in 24 maanden te betalen, terwijl dit in werkelijkheid niet zo is omdat de bewindvoerder ook moet worden betaald. De persoonlijke betalingsregeling is dan gedoemd te mislukken en er komt dan na 24 maanden aflossen geen buiten invorderingstelling.
Een bewindvoerder was het hier niet mee eens en heeft bezwaar gemaakt tegen de vaststelling van de betalingscapaciteit. De rechtbank Noord-Nederland oordeelt samengevat als volgt.
Oordeel rechtbank Noord-Nederland
De Belastingdienst /Toeslagen houdt op grond van artikel 15 van de Uitvoeringsregeling bij de berekening van de draagkracht voor een persoonlijke betalingsregeling rekening met de limitatief, in dat artikel genoemde uitgaven. De kosten van de bewindvoerder maken geen deel uit van deze uitgaven.
De rechtbank ziet aanleiding te oordelen dat de Uitvoeringsregeling in de individuele situatie van X buiten toepassing dient te blijven. Hiertoe overweegt de rechtbank het volgende.
De rechtbank stelt vast dat X bij beschikking van de rechtbank onder bewind is gesteld. Uit de beschikking volgt dat X als gevolg van haar lichamelijke of geestelijke toestand niet in staat is om zelf haar financiën te beheren. De kosten die hieraan zijn verbonden vloeien voort uit een van overheidswege opgelegde verplichting, waarvan de kosten op grond van de wet worden afgewenteld op X.
De rechtbank stelt vast dat de hoogte van de maandtermijn van de persoonlijke betalingsregeling is vastgesteld op een bedrag waarvan op voorhand vaststaat dat X dit niet kan voldoen. Hiermee is vooraf bekend dat bij het niet nakomen van de betalingsregeling deze zal komen te vervallen. Daarna wordt overgegaan tot invordering van de gehele toeslagschuld, daaronder begrepen het bedrag dat in het kader van de persoonlijke betalingsregeling buiten invordering zou worden gesteld na voldoen aan de regeling.
De rechtbank acht voldoende aannemelijk dat X als gevolg hiervan grote financiële gevolgen zal ondervinden. Bestaande uit ofwel het opbouwen van (nieuwe) schulden door het niet kunnen voldoen van reguliere vaste lasten. Ofwel dat zij, als gevolg van het niet voldoen van kosten van haar bewind, haar bewindvoering kwijtraakt, waardoor de financiële gevolgen nog meer impact hebben.
De rechtbank komt tot de conclusie dat toepassing van de Uitvoeringsregeling voor X onevenredige gevolgen teweegbrengt. In zoverre dat op grond van de Uitvoeringsregeling geen rekening gehouden kan worden met de maandelijkse kosten voor de door de rechter opgelegde bewindvoering. De belangen die gemoeid zijn met een juiste toepassing van de Uitvoeringsregeling kunnen niet opwegen tegen de belangen van eiseres om niet verder in de schulden te geraken.
Het beroep is gegrond en de rechtbank vernietigt het bestreden besluit. Verweerder dient met inachtneming van deze uitspraak een nieuwe berekening van de betalingscapaciteit van X te maken aan de hand van de meest recente inkomensgegevens, waarbij hij rekening houdt met de kosten voor de bewindvoering. De rechtbank stelt hiervoor een termijn van zes weken.
Aanpassing Uitvoeringsregeling Invorderingswet gewenst
De uitspraak van de rechtbank heeft alleen gevolgen voor dit individuele geval. De argumenten van de rechter gelden echter ook voor anderen wiens goederen onder bewind zijn gesteld:
- Het beschermingsbewind is door de rechter opgelegd;
- De kosten hiervan zijn bij wet bepaald;
- De kosten van beschermingsbewind, dan wel de toeslagschuld, kunnen niet uit de vastgestelde betalingscapaciteit worden voldaan.
Aanpassing van de regeling is gewenst.
Meer informatie
- Rechtbank Noord-Nederland, 07 maart 2022, ECLI:NL:RBNNE:2022:722
- Achtergrondinfo invordering toeslagen