Afbeelding: Pixabay / Geralt
Werkwijze Actief Schuldhulp
Na oproepen op vanuit SchuldInfo via social media zijn veel klachten over Actief Schuldhulp binnen gekomen die een goed en consequent beeld geven van de werkwijze. Naam als voorbeeld Jannie. Jannie heeft zo’n € 40.000 schulden. Er ligt al jaren beslag op haar bijstandsuitkering. Ze krijgt regelmatig brieven van incassobureaus en deurwaarders. Ze heeft veel last van stress, slaapt slecht en is de wanhoop nabij. Via google komt ze een bedrijfje “Actief schuldhulp” tegen. Ze maakt een afspraak en ze beloven hulp. Wel moeten een aantal stukken worden ondertekend:
- Opdracht schuldbemiddeling
- Overzicht met de kosten
- Machtiging financieel beheer
- Acte van cessie
Een medewerker komt op huisbezoek en laat de formulieren direct ondertekenen. Naderhand blijkt dat er getekend is voor het in rekening brengen van forse kosten. Actief Schuldhulp brengt namelijk € 1100 opstartkosten en maandelijks € 100,- in rekening. Dit zijn zeker voor iemand met een bijstandsuitkering (aflossingscapaciteit € 60 per maand) hoge kosten.
En hier blijft het niet bij. Na beëindiging van het traject op verzoek van cliënt of vanwege het ontstaan van nieuwe schulden wordt er nogmaals € 1100,- in rekening gebracht. En zo is het verdienmodel rond, want met dit soort kosten met een bijstandsuitkering geen nieuwe schulden maken, is onmogelijk. Het bedrijf maakt met deze werkwijze misbruik van de omstandigheden waarin mensen verkeren.
Advocaat als schijnconstructie
In bepaalde gevallen kan er zelfs sprake zijn van strafbaar handelen, namelijk wanneer een of meer schulden een kredietschuld betreft. Schuldhulp tegen betaling is dan verboden, behalve onder meer wanneer de werkzaamheden uitgevoerd worden door een advocaat. Dat is de reden dat Actief Schuldhulp in 222 dossiers gebruik heeft gemaakt van een advocaat.
Wat al werd vermoed is nu door de tuchtrechter vastgesteld, het betreft een schijnconstructie:
- De overeenkomst voor schuldbemiddeling werd ondertekend tijdens een huisbezoek afgelegd door een medewerker van Actief Schuldhulp, waarbij de advocaat niet aanwezig was.
- De advocaat heeft de cliënten niet geïdentificeerd.
- In de opdrachtbevestiging stond het adres van Actief Schuldhulp. Na voortschrijdend inzicht dat dit niet handig is, is dit later aangepast in het adres van de advocaat.
- De advocaat had geen persoonlijk contact met de cliënten.
- De werkzaamheden werden uitgevoerd door medewerkers van Actief Schuldhulp.
- Medewerkers van Actief Schuldhulp hebben in naam van de advocaat met gebruikmaking van zijn e-mailaccount, handtekening en briefpapier gecorrespondeerd met onder andere schuldeisers.
Om dit mogelijk te maken factureerde de advocaat voor alle dossiers € 1000,- per maand.
In strijd met de gedragsregels
De advocaat heeft gehandeld in strijd met diverse gedragsregels, waaronder de regel dat de advocaat de opdracht persoonlijk moet uitvoeren. Volgens de advocaat stond het hem vrij om medewerkers van Actief Schuldhulp de dossiers te laten behandelen en maakt het daarbij niet uit of dit vanuit het reguliere kantoor dan wel vanuit een bijkantoor gebeurt. Volgens de Raad van discipline miskent de advocaat volgens de gedragsregels de advocaat enkel de eigen medewerkers zelfstandig zaken mag laten behandelen indien hij zich ervan heeft overtuigd dat zij daartoe bekwaam zijn en hij het terrein waarop zij dat mogen doen, heeft afgebakend. Aan deze voorwaarde is geenszins voldaan. Immers, niet is gebleken dat de advocaat zich heeft vergewist van de bekwaamheid van de medewerkers van Actief Schuldhulp. Er was bovendien geen sprake van een hiërarchische verhouding tussen de advocaat en de medewerkers van Actief Schuldhulp en die medewerkers werden dus ook niet door hem aangestuurd. De door de medewerkers van Actief Schuldhulp verrichte werkzaamheden waren tot slot niet beperkt tot een door de advocaat afgebakend terrein. De wijze waarop de advocaat heeft gemeend de uitvoering van werkzaamheden te kunnen delegeren is kortom in strijd met de gedragsregels.
Maatregel
De raad van discipline is van oordeel dat handelen en nalaten van de advocaat bijzonder kwalijk is. De advocaat heeft meerdere gedragsregels en kernwaarden gedurende een periode van meerdere jaren geschonden. Met dit alles heeft verweerder niet gehandeld zoals een behoorlijk advocaat betaamt en zijn handelen heeft het vertrouwen in de advocatuur geschaad.
Hoewel de advocaat zichzelf reeds van het tableau heeft laten uitschrijven, is de raad van oordeel dat gelet op de aard en de ernst van de gedragingen van de advocaat en zijn tuchtrechtelijk verleden, een langdurige schorsing in de uitoefening van de praktijk de enige passende maatregel is. Onder deze omstandigheden acht de raad de maatregel van schorsing voor de duur van twaalf weken passend en geboden. Dit betekent dat als de advocaat, zodra hij weer zijn functie als advocaat wil oppakken eerst twaalf weken geschorst is.
Gevolgen voor Actief Schuldhulp
Nu in 220 dossiers is vast komen staan dat de inzet van de advocaat een schijnconstructie was, heeft Actief Schuldhulp strafbaar gehandeld door schuldhulp tegen betaling te bieden. Dit betekent dat Actief Schuldhulp en degene die leiding heeft gegeven aan deze organisatie hiervoor vervolgd kan worden. Er loopt al een strafrechtelijk onderzoek door de Bureau Economische Handhaving van de Belastingdienst.
Wat kunnen slachtoffers doen?
Wanneer in strijd met de Wet op het consumentenkrediet schuldhulp tegen betaling is geboden, kan al hetgeen betaald is op grond van onverschuldigde betaling worden teruggevorderd. Het strafbaar handelen maakt de overeenkomst namelijk nietig. Het terugvorderen van het geld moet vanwege verjaring binnen 20 jaar gebeuren. Zodra bekend is dat de overeenkomst nietig is, wordt de termijn verkort naar 5 jaar.
Er moeten dus wel een of meer kredietschulden deel hebben uitgemaakt van het schuldenpakket. Dat dit aan de orde is, is ook te herkennen aan de overeenkomst die gesloten is. Deze is dan namelijk ondertekend door een advocaat.
Voor het terugvorderen van het geld zijn twee mogelijkheden:
- het starten van een civiele procedure tegen Actief Schuldhulp
- als slachtoffer voegen bij de strafrechtelijke procedure. Voorwaarde hiervoor is wel dat de schade eenvoudig is vast te stellen. Dat geldt in ieder geval voor het startbedrag en de maandelijks betaalde bedragen. Slachtoffers kunnen zich wenden tot het slachtofferlokket van het Openbaar Ministerie: slachtofferloket@om.nl
Meer informatie
- Raad van discipline 's-Hertogenbosch 28 augustus 2023, ECLI:NL:TADRSHE:2023:105
- Rechter buigt zich over betaalde schuldhulpverlening (NOS, 6 oktober 2023)
- Schuldhulpverlening maakt meer schuld (uitzending Kassa BNNVARA 23 mei 2022)
- Schadevergoeding vragen via het strafproces