Foto: Geralt Pixabay
Strafbaar
De rechtbank heeft vastgesteld dat de verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het feitelijk leidinggeven aan schuldbemiddeling in de zin van artikel 47 van de Wet op het consumentenkrediet door Actief Schuldhulp BV. Daarbij heeft hij misbruik gemaakt van mensen die met schulden kampten en hulp zochten om van die schulden af te komen. Actief Schuldhulp heeft onder het mom van budgetbeheer aanzienlijke kosten voor schuldbemiddeling bij hen in rekening gebracht. De schuldenlast van de cliënten werd hiermee fors verhoogd. Indien de cliënt het traject van schuldbemiddeling wilde beëindigen, werd daarnaast een aanmerkelijk bedrag in rekening gebracht. Ook rekent de rechtbank het verdachte aan dat cliënten werd voorgespiegeld dat naast aflossing van hun schulden, in het kader van zogenaamd budgetbeheer tevens hun vaste lasten werden betaald, maar dat dit in de bewezen verklaarde gevallen niet het geval is geweest. De vaste lasten als de zorgverzekering, de autoverzekering en/of een telefoonabonnement werden zelfs niet betaald, waardoor de financiële problemen van deze cliënten alleen maar groter zijn geworden.
De rechtbank ziet geen aanleiding om rekening te houden met de media-aandacht die deze strafzaak heeft gekregen. Het is terecht dat in de media aandacht wordt geschonken aan een strafzaak als deze, gezien de werkwijze van Actief Schuldhulp en de rol van verdachte daarbij. Verdachte heeft de media-aandacht over zichzelf afgeroepen.
De rechtbank acht het, alles afwegend, passend en geboden om aan verdachte voor elke overtreding (dus vijfmaal nu sprake is van verboden schuldbemiddeling in vijf cliënt-dossiers) een geldboete op te leggen van € 5.000,--, waarvan € 2.000,-- voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaren.
De rechtbank ziet geen aanleiding om als bijkomende straf een beroepsverbod op te leggen zoals de officier van justitie heeft gevorderd, omdat verdachte een first offender is.
Opmerkelijk is dat de rechtbank niet lijkt mee te wegen dat alle cliënten uit Actief Schuldhulp inmiddels zijn overgeheveld naar een nieuwe BV, de Budgetbeheer Groep waarbij het er op lijkt dat de werkzaamheden gewoon door gaan. De opgelegde boetes zijn een schijntje ten oipzichte van wat er met deze werkezaamheden is verdiend.
Advocaat als schijnconstructie
Schuldhulp tegen betaling is wel geoorloofd wanneer de werkzaamheden uitgevoerd worden door een advocaat. Maar bij Actief Schuldhulp bleek dit een schijnconstructie zo heeft de tuchtrechter eerder vastgesteld:
De overeenkomst voor schuldbemiddeling werd ondertekend tijdens een huisbezoek afgelegd door een medewerker van Actief Schuldhulp, waarbij de advocaat niet aanwezig was.
- De advocaat heeft de cliënten niet geïdentificeerd.
- In de opdrachtbevestiging stond het adres van Actief Schuldhulp. Na voortschrijdend inzicht dat dit niet handig is, is dit later aangepast in het adres van de advocaat.
- De advocaat had geen persoonlijk contact met de cliënten.
- De werkzaamheden werden uitgevoerd door medewerkers van Actief Schuldhulp.
- Medewerkers van Actief Schuldhulp hebben in naam van de advocaat met gebruikmaking van zijn e-mailaccount, handtekening en briefpapier gecorrespondeerd met onder andere schuldeisers.
Om dit mogelijk te maken factureerde de advocaat voor alle dossiers € 1000,- per maand. Omdat hier sprake is van een schijnconstructie heeft de Raad van discipline de advocaat 12 weken geschorst.
Geld terugvorderen
Slachtoffers van Actief Schuldhulp hebben veel geld aan het bedrijf moeten betalen. Voor opstartkosten werd € 1100 in rekening gebracht en maandelijks was € 100 tot € 125 verschuldigd. Bij een voortijdige beëindiging van de hulp werd wederom € 1100 in rekening gebracht.
Nu de strafrechter heeft vastgesteld dat in strijd met de Wet op het consumentenkrediet schuldhulp tegen betaling is geboden, kunnen slachtoffers al het geld terugvorderen. Het strafbaar handelen maakt de overeenkomst namelijk nietig. Het terugvorderen van het geld moet vanwege verjaring binnen 20 jaar gebeuren. Zodra bekend is dat de overeenkomst nietig is, en dat is met deze uitspraak het geval, wordt de verjaringstermijn verkort naar 5 jaar.
Het bedrijf is via een turboliquidatie opgeheven. Aangezien de bestuurder ook persoonlijk strafrechtelijk is veroordeeld, kan de schade ook op hem persoonlijk worden verhaald.
Belangrijk: Er moeten wel één of meer kredietschulden deel hebben uitgemaakt van de schulden. Alleen dan is er sprake van verboden schuldhulp. Het gaat hierbij niet alleen om leningen, roodstanden en koop op afbetaling bij postorderbedrijven, maar ook om schulden vanwege telefoonabonnementen met inbegrepen telefoontoestel.
Geen kredietschulden
Wanneer er geen kredietschulden in het schuldenpakket zitten is er strikt genomen geen sprake is van ‘verboden schuldhulpverlening’. Toch zijn er wellicht ook dan mogelijkheden om het geld terug te vorderen, omdat er misbruik van omstandigheden wordt gemaakt en er mogelijk sprake is van een oneerlijke handelspraktijk.
Er is in de wetenschap inmiddels veel bekend over de impact van het hebben van schulden op het functioneren van mensen. Onder druk van de omstandigheden, door ‘schuldenstress’ zijn mensen niet goed in staat om weloverwogen beslissingen te nemen. Hier kan makkelijk misbruik van gemaakt worden. Omstandigheden die hierbij een rol spelen zijn:
- het niet wijzen op de gratis mogelijkheden van schuldhulpverlening;
- de overeenkomst die gesloten is, is duidelijk nadelig voor betrokkene vanwege de hoge kosten die in rekening worden gebracht en de extra kosten bij voortijdige beëindiging;
- niet hanteren van een bedenktijd voor het ondertekenen van de overeenkomsten;
- tijdens een huisbezoek ter plekke laten ondertekenen van de overeenkomsten (het is dan lastiger om nee te zeggen of iemand eerst te raadplegen);
- het laten ondertekenen van een akte van cessie, hetgeen een omstreden manier is om een deel van het inkomen af te nemen;
- het innemen van de Digi-D-inloggegevens, terwijl deze hoogstpersoonlijk zijn;
- geen rekening houden met de draagkracht van mensen (€ 1100 opstartkosten en maandelijks € 100,- in rekening brengen bij iemand die maandelijks slechts een aflossingscapaciteit heeft van € 53);
- de schuldhulpverlening wordt als voortraject niet erkend wanneer bij de rechter om een moratorium, een dwangakkoord of om toelating tot de WSNP wordt gevraagd.
Wil je meer informatie, stuur dan een e-mail naar: info@schuldinfo.nl
Het Openbaar Ministerie en Actief Schuldhulp zijn in hoger beroep gegaan.
Meer informatie
- Rechtbank Overijssel 18 januari 2024, ECLI:NL:RBOVE:2024:314
- Boete voor illegale schuldhulp: 'Constructie kan niet door de beugel' (NOS 18 januari 2024)
- Boete voor betaalde schuldhulp (Binnenlands Bestuur, 18 januari 2024)
- Advocaat Actief Schuldhulp geschorst (SchuldInfo 9 oktober 2023)
- Raad van discipline 's-Hertogenbosch 28 augustus 2023, ECLI:NL:TADRSHE:2023:105
- Schuldhulpverlening maakt meer schuld (uitzending Kassa BNNVARA 23 mei 2022)
- Klachten en aansprakelijkheid schuldhulpverlening