Een bewindregister waar de deurwaarder niet in hoeft te kijken?!

Bron: André Moerman
uur

Een deurwaarder heeft het een vonnis, ondanks dat betrokkene ingeschreven stond in het Centrale Curatele- en bewindregister, niet aan de bewindvoerder betekend. Vervolgens heeft de deurwaarder beslag op de beheerrekening gelegd met als gevolg dat geen geld meer beschikbaar is om de vaste lasten te betalen. Misschien had dit voorkomen kunnen worden indien de bewindvoerder het vonnis had gekend. Echter volgens de rechtbank Amsterdam is de deurwaarder niet verplicht om voor elke executiehandeling in het register te kijken. Hebben we een register, hoeft tie niet te worden geraadpleegd! Dit schreeuwt om verbetering!




Deurwaarder moet zich tot bewindvoerder richten
Zodra de deurwaarder op de hoogte is dat de schuldenaar onder bewind of onder curatele staat, dient hij de correspondentie (mede) te richten tot te bewindvoerder. En wanneer de schuldenaar gedagvaard moet worden dient de deurwaarder de bewindvoerder/curator qualita qua te dagvaarden. Diverse tuchtuitspraken onderstrepen dit.
De deurwaarder is op de hoogte van het bewind zodra de bewindvoerder met de deurwaarder heeft gecorrespondeerd. Dat de deurwaarder in oude dossiers wist dat betrokkene onder bewind is gesteld, betekent volgens het Hof Amsterdam echter niet dat de deurwaarder dat had kunnen weten in een nieuw dossier. Het Hof bevestigt het volgende oordeel van de Kamer voor gerechtsdeurwaarders: “Het kan de gerechtsdeurwaarder, gelet op het niet automatisch kunnen koppelen van in oude dossiers bekende gegevens aan nieuwe dossiers, niet worden verweten dat hij de bewindvoerder niet in de gerechtelijke procedure heeft betrokken.”  Een bijzondere uitspraak, want waarom worden geen hogere eisen gesteld aan het automatiseringssysteem? Dit hoeft toch niet moeilijk te zijn.


Bekend met het bewind via het bewindregister
Een andere mogelijkheid om op de hoogte te zijn van de onderbewindstelling is het bewindregister, mits het bewind is ingeschreven. Sinds 1 januari 2014 is het mogelijk om een onderbewindstelling vanwege ‘ verkwisting’ en/of het ‘hebben van problematische schulden' (het zogenaamde schuldenbewind) in te schrijven in het curatele- en bewindregister. De rechter kan daartoe besluiten op verzoek van de onderbewindgestelde, de bewindvoerder of ambtshalve. Groot voordeel van dit register is dat de onderbewindstelling verondersteld wordt bekend te zijn, waardoor de bewindvoerder makkelijker een beroep kan doen op de ongeldigheid van een eventueel verrichtte rechtshandeling. De onderbewindgestelde wordt hierdoor beter beschermd.
Wanneer de deurwaarder bij elke ambtshandeling in het bewindregister kijkt, zou de deurwaarder op de hoogte kunnen zijn van een ingeschreven onderbewindstelling. Maar is de deurwaarder verplicht om te kijken? De rechtbank Amsterdam oordeelt van niet.


Aanleiding uitspraak rechtbank Amsterdam
De rechtbank Amsterdam moest oordelen over de volgende situatie
De deurwaarder heeft een vonnis ondanks dat betrokkene ingeschreven staat in het Curatele en bewindregister niet aan de bewindvoerder betekend en vervolgens beslag op de beheerrekening gelegd.

De bewindvoerder voerde het volgende aan:
“(…) dat de betekening van het verstekvonnis en daarmee ook het daarna gelegde derdenbeslag ongeldig is op grond van 1:439 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Zij is van mening dat de deurwaarder voorafgaand aan de betekening het Centrale Curatele- en bewindregister had moeten raadplegen. In dat geval zou hij hebben kunnen constateren dat de goederen van [de beslagene] onder bewind waren gesteld en hebben geweten dat hij zich tot de bewindvoerder moest richten. Dat heeft de deurwaarder echter nagelaten.”

Volgens de beslaglegger is de deurwaarder daartoe niet verplicht in het register te kijken.


De rechtbank Amsterdam oordeelt als volgt
“Op grond van artikel 1:439 BW kan de ongeldigheid van een rechtshandeling die ondanks een onderbewindstelling aan de rechthebbende is gericht, slechts aan de wederpartij worden tegengeworpen als deze het bewind kende of had behoren te kennen. Tussen partijen is niet in geschil dat de deurwaarder het bewind niet kende. Wel zijn zij het oneens over de vraag of de deurwaarder het bewind had behoren te kennen.


Er is geen wettelijke bepaling die de deurwaarder (of diens opdrachtgever) verplicht tot kennisname van het Centrale Curatele- en bewindregister voorafgaand aan iedere executiehandeling. In de tuchtrechtspraak voor deurwaarders wordt in algemene zin ook geen verplichting tot kennisname van dat register aangenomen. Dat is slechts anders indien er aanwijzingen zijn dat de geëxecuteerde onder curatele of bewind staat. Vooralsnog is er onvoldoende grond om van dit uitgangspunt af te wijken. Gesteld noch gebleken is dat [de beslaglegger] of de deurwaarder ten tijde van de betekening van het vonnis over aanwijzingen beschikte dat [de beslagene] onder bewind stond. Dat betekent dat voorshands niet kan worden aangenomen dat de deurwaarder het bewind toen had behoren te kennen. Daaruit vloeit voort dat evenmin aannemelijk is dat het betekening van het vonnis op grond van 1:439 lid 1 BW ongeldig is. Dat het daarop gevolgde beslag op die grond niet geldig is, kan dus voorshands ook niet worden aangenomen.”



Teleurstellend

Het is zeer teleurstellend om een bewindregister te hebben waar de deurwaarder niet in hoeft te kijken. Door tijdig de bewindvoerder te informeren kan in veel gevallen een minnelijke oplossing worden gevonden en/of onnodige kosten worden voorkomen. Onder bewindstelling gebeurt niet voor niets. De bewindvoerder is het aanspreekpunt.


Oplossing: Koppel de bestanden!
Een knelpunt in de praktijk is dat het voor deurwaarders ondoenlijk is om voorafgaand aan elke ambtshandeling in het Centrale Curatele- en bewindregister te kijken. Het aantal ambtshandelingen dat dagelijks wordt verricht is daarvoor veel te groot. Maar waarom is er geen koppeling tussen de Stichting Netwerk Gerechtsdeurwaarders (SNG) en Centrale Curatele- en bewindregister? Deurwaarders verifiëren immers voorafgaand aan elke ambtshandeling bij SNG het adres. In één oogopslag zou dan kunnen worden gezien dat er sprake is van curatele of onderbewindstelling.

Een dergelijke koppeling van bestanden is er al bij de Verwijsindex Schuldhulpverlening (Vish). Wanneer iemand zich tot de schuldhulpverlening heeft gewend wordt dit gekoppeld aan SNG. De deurwaarder ziet dit bij raadpleging van SNG en kan de opdrachtgever adviseren een pas op de plaats te maken. (overigens nog lang niet alle gemeenten zijn aangesloten bij Vish).

Het is technisch mogelijk. Waarom gebeurt dit dan niet?


Meer informatie
- Rechtbank Amsterdam 25 maart 2016, ECLI:NL:RBAMS:2016:2020
- Hof Amsterdam 14 juli 2015, ECLI:NL:GHAMS:2015:2967


Reageren?
- Reageer via schuldinfo op LinkedIn