Inleiding
X is per 4 september 2013 onder bewind is gesteld. De kantonrechter heeft op verzoek van de bewindvoerder bij beschikking van 2 april 2015 bepaald dat het bewind wordt ingeschreven in het bewindregister. X is het hier niet mee eens en heeft beroep aangetekend. Hij vindt de registratie een te grote inbreuk op zijn persoonlijke levenssfeer en niet nodig. Bovendien is namens X aangevoerd dat het oude recht van toepassing is, dat niet voorzag in de mogelijkheid tot publicatie van het bewind. Het hof Arnhem-Leeuwarden oordeelt samengevat als volgt.
Het bewindregister
Op 1 januari 2014 is in werking getreden de Wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap. Deze wet bevat een aantal belangrijke wijzigingen in de regelingen voor bescherming van meerderjarigen, waaronder de invoering van het zogeheten Centraal Curatele- en Bewindregister, dat kan worden beschouwd als de opvolger van het curateleregister. Met dit register is het mogelijk geworden om een onderbewindstelling wegens een lichamelijke of geestelijke toestand in te schrijven (artikel 1:436 BW jo. 1:391 BW).
Onmiddellijke werking
X stelt zich op het standpunt dat op het verzoek tot publicatie van het bewind het oude recht van toepassing en dat inschrijving dus niet mogelijk is. Het hof heeft noch in de tekst van de wetswijziging, noch in de wetsgeschiedenis hiervoor steun gevonden. De wetsgeschiedenis bevat juist aanwijzingen (bv in de Memorie van Toelichting) dat het de bedoeling is geweest van de wetgever om ook bestaande onderbewindstellingen onder de toepassing van de nieuwe wettelijke regeling te scharen. De wetgever heeft geen afzonderlijke regeling van overgangsrecht opgenomen, zodat het hof in deze uit zal gaan van de onmiddellijke werking van voormelde wetswijziging.
Het belang van het bewindregister
Uit artikel 1:439, eerste lid, van het BW volgt dat een rechtshandeling ongeldig is indien deze, ondanks het bewind, is verricht door of is gericht tot de rechthebbende. Deze ongeldigheid kan aan de wederpartij van de rechthebbende slechts worden tegengeworpen, zo deze het bewind kende of had behoren te kennen. Aangezien inschrijving van een bewind in het register ertoe kan leiden dat de wederpartij het bewind had behoren te kennen, is de meerwaarde van de inschrijving in het register erin gelegen dat de bewindvoerder de ongeldigheid van een door de rechthebbende verrichte rechtshandeling aan de wederpartij kan tegenwerpen. Dit betekent dat de extra bescherming van de inschrijving van het bewind in het register (alleen) geboden is in die gevallen waarin het gevaar bestaat dat de rechthebbende, ondanks het bewind, voor hem nadelige rechtshandelingen zal verrichten
Inperking privacy
X heeft het belang van de bescherming van zijn privacy benadrukt. Het hof overweegt dat de mogelijkheid om het beschermingsbewind op de hier bedoelde grond in te schrijven in het Bewindregister, sinds 1 januari 2014 in het leven is geroepen door de wetgever. Uit de Memorie van Toelichting blijkt onder meer dat de verzochte registratie volgens de wetgever in beginsel dient te gelden als een inperking van de privacy van de betrokken rechthebbende. Voorts hanteert de wetgever volgens de parlementaire geschiedenis het uitgangspunt dat een toe te passen beschermingsmaatregel niet verder moet ingrijpen dan noodzakelijk is. Gelet op het voorgaande is inschrijving van een bewind in het register alleen aan de orde indien dit in het concrete geval voor de bescherming van de betreffende rechthebbende noodzakelijk is.
Noodzaak tot inschrijving
Die noodzaak is in het onderhavige geval naar het oordeel van het hof voldoende gebleken. X heeft niet betwist dat hij in 2014 zonder overleg met de bewindvoerder een abonnement op de Telegraaf heeft genomen en hij op enig moment weer lid van de Vereniging Eigen Huis bleek te zijn en lid is geworden van omroep Max. In december 2014 is de bewindvoerder benaderd door [C] omdat X over wilde stappen en begin 2015 heeft de bewindvoerder een factuur gekregen van UPC waar X kennelijk op geabonneerd is. Hij heeft de door de bewindvoerder in zijn verzoek genoemde financiële verplichtingen die X zonder overleg met de bewindvoerder is aangegaan, niet betwist. X heeft daar zelfs een schuld van € 770,- aan toegevoegd in verband met onderhoud en APK-keuring aan zijn auto. Ter zitting van het hof heeft X voorts duidelijk gemaakt dat hij niet van plan is om in de toekomst wel het overleg met de bewindvoerder te zoeken bij het aangaan van financiële verplichtingen. X voelt zich naar eigen zeggen op geen enkele manier gehouden om ook maar iets te overleggen met de bewindvoerder. Aldus bestaat het gevaar dat hij nadelige rechtshandelingen zal blijven verrichten en is de publicatie met het oog op zijn bescherming naar het oordeel van het hof gerechtvaardigd.
Beslissing
Dit betekent dat het hoger beroep van X faalt.
Het gerechtshof bekrachtigt de beschikking van de kantonrechter in de rechtbank Midden-Nederland van 2 april 2015 waarvan beroep.
Meer informatie
- Hof Arnhem-Leeuwarden 6 oktober 2015, ECLI:NL:GHARL:2015:7696