Aanbevelingen: Rechtspraak op bestelling?!

De Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden (LOSR / Sociaal Werk Nederland)  doen in het rapport "Rechtspraak op bestelling?!" de volgende aanbevelingen:


Voor de wetgever

Aanbeveling 1
Commerciële rechtspraak is een verkeerd antwoord op het reële probleem van te hoge griffierechten. Zorg voor een betere toegang tot de rechter door de griffiekosten te verlagen. Breng mensen niet verder in de schulden met deze hoge kosten. Griffiekosten voor natuurlijke personen zijn weliswaar lager dan die voor rechtspersonen, maar uiteindelijk krijgen natuurlijke personen meestal de rekening gepresenteerd in de vorm van een veroordeling in de proceskosten.

Aanbeveling 2
Arbitrage is een onwenselijk en niet-passend instrument voor ‘incassobulkzaken’. Op de zwarte lijst met bepalingen die als algemene voorwaarden onredelijk bezwarend zijn staat in art. 6:236 lid n BW, dat bij arbitrage de mogelijkheid moet worden geboden om binnen 30 dagen voor de overheidsrechter te kiezen (opting out). Voeg aan deze bepaling de volgende zin toe:
‘Betreft het een geschil inzake het niet voldoen aan een betalingsverplichting dan dient de wederpartij uitdrukkelijk akkoord te gaan met de beslechting van het geschil door een ander dan de rechter die volgens de wet bevoegd is (opting in).’

Aanbeveling 3
Draag er zorg voor dat vormen van incasso-arbitrage als e-Court niet de schijn van afhankelijkheid tegen zich hebben. Zorg ervoor dat zij transparant dienen te zijn en dat de ‘checks and balances’ ten aanzien van bijvoorbeeld financiering, kennis, afhankelijkheid en controle goed verankerd zijn.

Aanbeveling 4
Zie er op toe dat de uitleg van de wettelijke definitie van het begrip ambtshandeling op basis van het rapport ‘Elk exploot is een ambtshandeling’ van de KBvG niet verder wordt opgerekt. Verduidelijk dat dit rapport niet conform de wet is en zorg dat de gevolgen hiervan als het ten onrechte raadplegen van de Basisregistratie Personen en het ten onrechte in rekening brengen van kosten voor een exploot, worden tegengegaan.

Aanbeveling 5
In het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de Toekomst’ staat dat er geëxperimenteerd gaat worden met de ‘schuldenrechter’. Voorkom bij de uitwerking hiervan dat incasso-arbitrage een sluiproute wordt voor schuldeisers om in een gunstigere positie te komen in vergelijking met beslechting door de schuldenrechter.

Aanbeveling 6
In het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de Toekomst’ staat dat schuldeisers eerst de mogelijkheden van een betalingsregeling moeten onderzoeken voordat een zaak voor de rechter wordt gebracht. Neem incasso-arbitrage mee bij de formulering van nieuwe wetgeving hieromtrent.


Voor de rechtspraak

Aanbeveling 7
Het e-Court-arbitragebeding in de algemene voorwaarden is in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Europese richtlijn oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten. Weiger als voorzieningenrechter het verlof tot tenuitvoerlegging (exequatur) af te geven.

Aanbeveling 8
De kosten die deurwaarders in rekening brengen bij een oproep om voor e-Court te verschijnen missen een wettelijke basis. Bovendien worden er onbevoegd persoonsgegevens opgevraagd. Wees hier als voorzieningenrechter extra alert op en weiger het verlof tot tenuitvoerlegging (exequatur) indien dit geconstateerd wordt.


Voor de debiteur

Aanbeveling 9
Betaal de vordering wanneer deze terecht is en je hiertoe in staat bent. Betaal de extra kosten die de deurwaarder in rekening heeft gebracht voor de oproeping niet. Geef aan dat je niet wil dat e-Court de kwestie behandelt. In de bijlage is een standaardbrief opgenomen om bezwaar te maken tegen de extra kosten.

Aanbeveling 10
Wanneer je de vordering niet in een keer kunt betalen, probeer dan een betalingsregeling te treffen, onder voorwaarde dat de deurwaarder de oproepingskosten niet in rekening brengt.
Mocht de schuldeiser/deurwaarder niet akkoord gaan met de betalingsregeling en de vordering is niet meer  dan € 500, kies dan voor behandeling door de overheidsrechter en voer verweer tegen het oproepen en de in rekening gebrachte kosten.
Bedraagt de vordering meer dan € 500 kies dan vanwege de hoogte van de kosten voor behandeling door e-Court.


Voor e-Court

Aanbeveling 11
Publiceer de uitspraken van e-Court, zodat er een beoordeling kan worden gegeven van de onafhankelijkheid en de werkwijze. Wees transparant: ‘put your money where your mouth is’.

Aanbeveling 12
Wees alert en toets op de kosten die deurwaarders in rekening brengen. Let erop dat deze in overeenstemming zijn met wetgeving en dat deze proportioneel zijn voor het te bereiken doel.

Aanbeveling 13
Zorg ervoor dat wordt getoetst of de mogelijkheden voor een betalingsregeling onderzocht zijn. Doe dit vooral bij lagere vorderingen. Draag er zorg voor dat dit in overeenstemming is met de lijn in de rechtspraak en de eerder genoemde voornemens in het regeerakkoord.


Voor de schuldeiser / deurwaarder

Aanbeveling 14
Bied na het arbitrage-vonnis eerst de mogelijkheid om het vonnis vrijwillig na te komen, voordat aan de rechtbank om verlof tot ten uitvoerlegging (exequatur) wordt gevraagd.


Voor de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders


Aanbeveling 15
Herzie het standpunt “Elk exploot is een ambtshandeling” omdat de wettelijke basis hiervoor ontbreekt. Weliswaar vermeldt art. 3:37 lid 2 BW dat een schriftelijke verklaring ook bij exploot kan geschieden. De reden van deze bepaling is dat er twijfel bestond of een exploot als een schriftelijke dan wel als een mondelinge verklaring moet worden beschouwd. Hieraan kan geen wettelijke basis voor het doen van een oproep bij exploot worden ontleend.

Aanbeveling 16
Treed op tegen deurwaarders die de kosten van het exploot voor de oproep om voor e-Court te verschijnen doorberekenen aan de schuldenaar. Los van aanbeveling 15 is het in rekening brengen van kosten al in strijd met het Besluit tarieven ambtshandelingen gerechtsdeurwaarders. Weliswaar is per 1 september 2017 in het Besluit tarieven ambtshandelingen gerechtsdeurwaarders de term ‘dagvaarding’ vervangen in ‘oproeping’. Het betreft hier de oproeping voor overheidsrechtspraak en niet voor arbitrage.