Bewindvoerder zijn is een grote verantwoordelijkheid. Je bent verantwoordelijkheid voor alle betalingen, je moet alle regelingen en voorzieningen aanvragen, de beslagvrije voet bewaken, betalingsregelingen nakomen, etc. Je neemt als het ware het financiële huishouden van de onder bewind gestelde over. Het bewind moet zorgen voor stabiliteit en rust, hetgeen juist bij psychisch kwetsbare mensen van groot belang is. Worden er fouten gemaakt dan is de bewindvoerder aansprakelijk. Ook voor de psychische gevolgen, zo oordeelt de rechtbank Noord-Holland.

Op 22 april kwam de NOS met het bericht “Nieuwe wet brengt schuldenaars in problemen”. Aanleiding van dit bericht was dat 25 tot 40% van de mensen in een schuldregeling en wsnp door de nieuwe beslagvrije voet erop achteruit zijn gegaan. Het zogenaamde ‘vrij te laten bedrag’ moest opnieuw worden berekend en dat viel in veel gevallen tegen. De beslagvrije voet en daarmee het vrij te laten bedrag valt in bepaalde gevallen lager uit. Bij nadere bestudering blijkt dat onder andere bij relatief hoge woonlasten in verhouding tot het inkomen sprake is van een achteruitgang. In antwoord op Kamervragen vergelijkt minister Koolmees de nieuwe beslagvrije voet met de oude: Beter uitgaan van een fictieve huur dan een te lage beslagvrije voet vanwege het niet aanleveren van informatie. Gaat de rechter met toepassing van de hardheidsclausule uitkomst bieden?

‘Als de voorgestelde maatregelen doorgaan moet iedere schuldeiser voortaan z'n best doen om in contact te komen met de debiteur en een regeling te treffen. Doet hij dat niet, dan kan de rechter zo nodig een betalingsregeling opleggen en de schuldeiser veroordelen tot het betalen van de proceskosten. Het is wel belangrijk dat béíde voorstellen worden aangenomen, zodat de rechter slechts dient als stok achter de deur en er zo veel mogelijk van dit soort schulden minnelijk worden opgelost. Dus ja, ik hoop van harte dat dit wetsvoorstel er snel komt en wordt doorgevoerd.’

Een debiteur wordt door Infomedics na elkaar voor twee tandartsvorderingen uit dezelfde behandeling afzonderlijk gedagvaard, waardoor de totale schuld oploopt van 1000 naar 3000 euro. De kantonrechter kan zich met gedaagde voorstellen dat het hoog oplopen van deze kosten voor voornamelijk standaardhandelingen en -documenten zonder enige persoonlijke bejegening onrechtvaardig aanvoelt. Omdat deze praktijk in regelgeving en rechtspraak uitgekristalliseerd is, kan het zijn dat alle onderdelen van de incasso- en proceskosten verdedigbaar zijn, maar tezamen toch tot een onredelijke uitkomst leiden. De kantonrechter gaat in zijn vonnis uitgebreid in op het incassosysteem dat deze hoog oplopende kosten veroorzaakt, maar wijst toch de proceskosten toe.

Aangezien de nieuwe beslagvrije voet grofmaziger is dan de oude, is een hardheidsclausule in de wet opgenomen. In bijzondere situaties kan hier een beroep op worden gedaan. De kantonrechter beslist of en met welk bedrag de beslagvrije voet wordt verhoogd. Dit artikel beschrijft in welke situaties hier mogelijk een beroep op kan worden gedaan en op welke wijze je dit kunt doen.